Tab Nedir ve Nasıl Okunur?

TAB (Tablature), gitaristler arasında en yaygın kullanılan müzik yazım biçimlerinden biridir. Notaları okumakta zorlanan veya hızlı bir şekilde bir parçayı öğrenmek isteyen gitaristler için TAB sistemi oldukça pratiktir. TAB sistemi, gitarın tellerini ve hangi perdeye basmanız gerektiğini gösterir. İşte TAB’ın nasıl okunduğuna dair temel bilgiler:

1. TAB Sisteminin Temelleri

Bir gitar TAB’ı, altı yatay çizgiden oluşur. Bu çizgiler, gitarın altı telini temsil eder. En üstteki çizgi, en ince tel olan 1. tel (mi teli), en alttaki çizgi ise en kalın tel olan 6. tel (mi teli) anlamına gelir.

TAB’da her çizgi üzerinde rakamlar bulunur. Bu rakamlar, hangi perdeye basmanız gerektiğini gösterir. Örneğin, bir çizgi üzerinde "3" sayısını görüyorsanız, o teldeki 3. perdeye basmanız gerektiğini belirtir.

Örnek;

E|----- (1. tel, ince Mi) – En alt tel

B|----- (2. tel)

G|----- (3. tel)

D|----- (4. tel)

A|----- (5. tel)

E|----- (6. tel, kalın Mi) – En üst tel

Tel numaraları, şablonda da görüldüğü gibi, aşağıdan yukarıya doğru sıralanır. Yani, en alt tel 1. tel olarak kabul edilir.

2. Rakamların Anlamı

TAB'da yazılı olan rakamlar, hangi perdeye basacağınızı belirtir. Örneğin, 5. perdeye basıp o teli çalmanız gerektiğini gösterir. Eğer birden fazla rakam alt alta yazılmışsa, bu aynı anda birden fazla telin çalınacağını, yani bir akor basmanız gerektiğini ifade eder.

Örnek:

E|---0--- (1. telde açık nota yada boş tel yani perdeye basmadan çalınacak)

B|------1--- (2. telde 1. perdeye basılacak)

G|---------2--- (3. telde 2. perdeye basılacak)

Aynı anda çalmamız gerektiğini anlatan örnek aşağıdadır.

• Örnek:

·         E|----------0------------

·         B|----------0-------------

·         G|----------1--------------

·         D|----------2--------------

·         A|----------2---------------

·         E|----------0----------------

Tüm rakamlar üst üste yazıldığında, her telde belirtilen perdelere aynı anda basarak çalmanız gerektiği anlamına gelir. Bu genellikle akor çalınması gerektiğini belirtmek için kullanılır.

Tab Üzerinde Özel Teknikler ve İşaretler

İşaretlerin Anlamları Nedir?

Yukarıdaki tüm işaretlerin anlamlarını kısaca açıkladım fakat ilerleyen süreçte tüm teknikleri videolarda göstereceğim.

·         Pull-Off

Pull-Off, daha yüksek bir perdeden daha düşük bir perdeye geçerken parmağınızı çekerek teli çalmanız anlamına gelir. Bu teknik, bir dizi notayı hızlıca ve akıcı bir şekilde çalmanıza yardımcı olur. TAB’da "p" harfi ile gösterilir.

·         Hammer-On

Bu teknikte, bir nota çaldıktan sonra, diğer notayı pena kullanmadan, sadece parmağını hızla tellere vurup baskı uygulayarak elde edersin. Hammer-On, akıcı ve hızlı geçişler yapmanı sağlar ve özellikle solo çalarken ya da süslemelerde sıklıkla kullanılır. TAB’da “h” harfi ile gösterilir.

·         Slide

Slide, bir notadan diğerine kayarak geçiş yapmayı ifade eder. Teli çaldıktan sonra, parmağınızı bastığınız perdeden hedef perdeye doğru kaydırarak bir ses değişimi sağlarsınız.

·         Ters Slide

Ters Slide, bir notadan daha düşük bir notaya kayarak geçiş yapmaktır.

·         Üstten Pena Vuruşu (Downstroke)

Üstten pena vuruşu, tellere yukarıdan aşağıya doğru pena ile vurma anlamına gelir. Daha güçlü ve baskın bir ses çıkarmak için kullanılır.

·         Alttan Pena Vuruşu (Upstroke)

Alttan pena vuruşu, tellere aşağıdan yukarıya doğru pena ile vurma anlamına gelir. Hızlı ve akıcı çalım için sık kullanılır.

·         Full Bend

Full Bend, bir notayı çalarken teli yukarı veya aşağı doğru çekerek teli gerginleştirip 1 tam ses ilerideki notayı çalmayı ifade eder.

·         Yarım Bend (Half Bend)

Yarım bend, bir notayı çalarken teli yukarı veya aşağı doğru çekerek teli gerginleştirip yarım ses ilerideki notayı çalmayı ifade eder.

·         Bend Release

Bend Release, bir bend yaptıktan sonra teli eski pozisyonuna geri getirerek orijinal notaya dönme işlemidir.

·         Pre-Bend Release

Pre-Bend Release, teli çalmadan önce bend yaparak yükseltilmiş bir sesle başlar ve sonra bendi bırakarak orijinal notaya geri dönmeyi ifade eder.

·         Tapping

Tapping, genellikle gitar sapının üstündeki notalara vurma (tapping) tekniğidir. Bu teknikle hızlı pasajlar çalınır. Vurmayı penayı tuttuğumuz elimizdeki parmaklarımızla yaparız.

·         Staccato

Staccato, bir notayı kısa ve kesik çalmak anlamına gelir. Nota çalındıktan hemen sonra durdurulur.

·         Dead Note

Dead Note, tellerin üzerine parmakları hafifçe koyarak çalınan susturulmuş notaları ifade eder. Bu notalar, genellikle ritmik efektler için kullanılır.

·         Vibrato

Gitar üzerindeki vibrato tekniği, nota çalarken parmakla o notanın sesi üzerinde hafif titreşimler yaparak sesin daha zengin, dinamik ve ifade dolu hale gelmesini sağlar. Bu teknik, özellikle uzun süre çalınan notaları daha "canlı" kılmak için kullanılır. Vibrato, gitar çalımında kişisel ifadenin önemli bir unsuru olup gitaristin kendi stilini vurgulayan bir tekniktir.

·         Ölçü Çizgisi (Barline)

Müzikte ritmik yapıların düzenli ve anlaşılır bir şekilde takip edilmesini sağlayan dikey çizgilerdir. Müzikte belirli bir zaman dilimini ifade eden ölçüler, her ölçünün sonunda ölçü çizgisi ile ayrılır. Bu çizgiler, müziğin hangi noktasında olduğunuza dair bir referans sunar ve ritmik yapıyı daha düzenli bir şekilde anlamanıza yardımcı olur. Sağlık ve müzikle kalın.